Sistem & Ağ İzleme (Monitoring) Uygulamaları

İzleme yazılımları; ağlar, fiziksel sunucular, sanal makineler, web uygulamaları gibi farklı bir çok ortamı, monitör ederek bu ortamlar için veriler üretebilir ve bu ortamların izlenmesini sağlar.

Zabbix Nedir ?

Zabbix, çeşitli ağ hizmetlerini, sunucuları ve diğer ağ donanımlarını izlemek için, Alexei Vladishev tarafından 1998 yılında bir bankanın iç yazılım projesi olarak geliştirilen açık kaynak kodlu, monitoring yazılımıdır.

Zabbix Uygulamasının Tarihi

2001 yılında GPL (General Public License) lisansıyla kamuya sunuldu. İlk kararlı sürüm 2004 yılında yayınlandı.

Zabbix Uygulamasının Yapısı

Zabbix, MySQL, PostgreSQL, SQLite, Oracle veya IBM DB2 gibi farklı birçok veritabanı teknolojisini kullanarak, verileri bu veritabanı sunucularında saklamayı destekler.

Zabbix, bir ağın çok fazla sayıda parametresini (Ağ Performansı, Ağ Sağlığı, Ağ Yapılandırma Değişiklikleri) gibi izleyebilme özelliklerine sahiptir.

Zabbix, fiziksel sunucuların, sanal makinelerin, uygulamaların, hizmetlerin, veritabanlarının, web sitelerinin, bulut teknolojilerinin sağlığını ve bütünlüğünü izleyen bir monitoring yazılımıdır.

Zabbix, sistem yöneticilerinin e-posta tabanlı uyarıları yapılandırmasına olanak tanıyan esnek bir bildirim mekanizması kullanır. Bu mekanizma, sunucu sorunlarına hızlı tepki verilmesini sağlar.

Zabbix, depolanan verilere dayalı olarak raporlama ve veri görselleştirme özellikleri sunar. Bu özellikler, Zabbix’i kapasite planlaması için ideal kılar.

Zabbix Uygulaması Web Arayüzü

Monitoring > Dashboard

Configuration > Templates

Zabbix Uygulamasının Çalışma Mantığı Hakkında

Zabbix verileri kendi üzerine monitör ederken çalışma mantığı; item, problem, trigger ve action’lardan oluşmaktadır.

Sistem üzerinde izleme yapan Zabbix, item’lar aracılığıyla bilgileri toplar ve belli aralıklardaki sorunların tespit edilmesi ve çözülmesinde aktif olarak kullanılır.

Her bir item farklı noktalardan bilgi toplar.

Zabbix üzerinde bulunan Trigger’lar tetikleyici olarak nitelendiririlir.

Item’lar tarafından toplanan veriler belirlenen koşulların dışına çıkması halinde problemler meydana gelir, oluşan problemler sonucunda Zabbix triggerları devreye girer ve uyarı üreterek Zabbix’in aksiyon alması sağlanır.

Triggerlar ve grafikler Zabbix üzerinde hazır bir şekilde geliyorken grafikler ve izlenmek istenen veriler üzerinde değişiklikler yapılabilir.

Zabbix aksiyonları email, sms veya ilgili servisle alakalı bir komutun çalıştırılması şeklinde olabilir.

Burada önemli nokta sistemin sağlıklı bir şekilde çalışıp çalışmamasını izlerken aynı zamanda belirlenen koşulların gerçekleşmesi durumunda sistemin aksiyonlar alarak oluşan problemlere çözüm üretmesidir.

Tüm Zabbix raporlarına, istatistiklerine ve ayrıca yapılandırma parametrelerine web tabanlı bir arayüz aracılığıyla erişilir.

Web tabanlı arayüz, ağınızın durumunun ve sunucularınızın sağlığının herhangi bir yerden değerlendirilebilmesini sağlar.

Doğru bir şekilde yapılandırılan Zabbix Uygulaması, BT altyapısının izlenmesinde önemli bir rol oynayabilir. Bu durum birkaç sunucusu olan küçük kuruluşlar yada çok fazla sayıda sunucusu olan büyük şirketler için aynı derecede önemlidir.

Basit denetlemeler ile, izlenen ana makinede herhangi bir ek yazılım kurulmaksızın SMTP veya HTTP gibi standart hizmetlerin bulunma durumunu ve yanıt verebilirliğini doğrulayabilir.

Bir Zabbix vekili ayrıca UNIX ve Windows ana makinelerine yüklenerek işlemci yükünü, ağ kullanımını, disk alanını, vb. izleyebilir.

SNMP ve Zabbix Agent Kavramları

Zabbix, bir sistemi izlemek için temel olarak iki yöntem kullanır.

Birincisi tüm izleme sistemlerinin ortak dili olan SNMP. (Simple Network Management Protocol – Basit Ağ Yönetim Protokolü)

SNMP protokolünü, izleme yapmak istediğiniz platformda aktif edip, beni izleyen sistem Zabbix’ tir derseniz, sistemi rahatlıkla izleyebilirsiniz.

İkinci yöntem ise, izlenmek istenen sisteme agent kurmaktır. Agent bir yazılım değil küçük bir servistir.

Zabbix sunucusu ile izlenmek istenen platform, bu servis sayesinde bir port aracılığı ile haberleşir.

İki yöntem arasında ne fark var derseniz; agent, SNMP’ ye göre daha fazla parametre içerdiğinden izleme yaptığınız sistem ile ilgili size daha fazla bilgi verecektir.

Zabbix’in önemli özelliklerinden bir tanesi de birçok ürünle entegrasyon olanağıdır. Zabbix’in kendi web sitesinde yer alan entegrasyon listesinde çok fazla sayıda ürün yer almaktadır.

Web tabanlı grafik kullanıcı arayüzüne sahip olan Zabbix, kullanıcıların widgetlar, grafikler, haritalar, slaytlar ve raporlar olmak üzere özelleştirilebilir panolar yardımıyla izlenen ortamlardaki verilerin görüntülenmesini sağlar.

Zabbix Uygulamasının Güvenliği Hakkında

Zabbix uygulaması ile, ilgili firmaya ait tüm altyapı bileşenlerini monitör ettiğimiz için, uygulamanın bulunduğu sunucunun güvenliğini sağlamakta önemlidir. Sunucunun ve web arayüzünün erişim bilgileri güvenlik politikalarına uygun bir biçimde muhafaza edilmelidir. Sunucu ve web arayüzü, kompleks şifreleme, ilgili IP ve portlara firewall erişimli denetim, log kayıtları takibi gibi güvenlik önlemleri ile koruma altında tutulmalıdır.

Zabbix Şirketi Hakkında

Zabbix şirketi, CEO’su ve sahibi Alexei Vladishev’in üzerinde çalıştığı izleme çözümünü daha da geliştirmek için ezber bozan bir karar verdiği 2005 yılında Letonya da kuruldu. Bir izleme ürünü olarak Zabbix’in büyük popülaritesi nedeniyle, şirket hızla büyümeye ve yeni pazarları fethetmeye başladı. Artık Zabbix ofisleri Avrupa, ABD, Japonya, Rusya ve Latin Amerika’da açık, yerel kullanıcılarla iletişim kurmayı ve onlara gerekli desteği sağlamayı kolaylaştırıyor.

Zabbix, izleme yazılımını geliştirir ve danışmanlıktan anahtar teslim çözümlere, 7/24 teknik desteğe ve profesyonel çok seviyeli eğitime kadar geniş bir yelpazede profesyonel hizmetler sunar.

Zabbix müşterileri arasında farklı ülkelerin devlet kurumları ve dünyanın en büyük telekomünikasyon, finans, eğitim, perakende ve sağlık şirketlerinden bazıları bulunmaktadır. Birçoğu Fortune 500 listesinde yer alıyor.

Zabbix Uygulamasının Özellikleri Hakkında

Veri Toplama

• Servislerin kullanılabilirlik ve performans kontrolleri yapılabilir.
• SNMP desteği sunar.
• Özel aralıklarla istenen verileri toplama desteği sunar.
• İstemci tarafına kurulan ajan ile veri toplama gerçekleştirilebilir.

Esnek Eşik Değer Tanımlamaları

• Tetikleyiciler (triggers) olarak adlandırılan, arka uç veritabanındaki değerleri referans alarak çok esnek sorun eşikleri tanımlayabilirsiniz.

Yapılandırılabilir Uyarılar

• Bildirim gönderme, eskalasyon programı, alıcı, medya türü için özelleştirilebilir.
• Makro değişkenler kullanılarak bildirimler anlamlı ve yararlı hale getirilebilir.

Gerçek Zamanlı Grafik

• İzlenen öğeler, yerleşik grafik işlevi kullanılarak anında grafiklendirilir.

Kapsamlı Görselleştirme Seçenekleri

• Birden çok öğeyi tek bir görünümde birleştirebilen özel grafikler oluşturma yeteneğine sahiptir.
• Ağ haritaları çıkarılabilir.
• Pano tarzı bir genel bakışta slayt gösterileri oluşturulabilir.
• Raporlar oluşturulabilir.

Geçmiş Veri Depolama

• Veriler veritabanı içerisinde saklanır.
• Yapılandırılabilir geçmiş özelliğine sahiptir.
• Yerleşik temizlik prosedürü özelliğine sahiptir.

Kolay Yapılandırma

• Hazır şablonlar aracılığı ile cihazları izleme özelliğine sahiptir.

Zabbix Uygulamasının Yetenekleri

           1.Ağ İzleme

           A) Ağ Performansı

• Ağ bant genişliği kullanımı izlenebilir.
• Paket kaybı oranı izlenebilir.
• Arayüz hata oranı (CRC Error) takip edilebilir.
• Yüksek CPU veya bellek kullanımı izlenebilir.
• TCP bağlantı sayısı anomalileri izlenebilir.

  
  B) Ağ Sağlığı

• Cihaza erişim olup olmaması durumu izlenebilir.
• Sistem durumu (uyarı/kritik durumda) izlenebilir.
• Cihaz sıcaklığı (çok yüksek / çok düşük) izlenebilir.
• Güç kaynağı kritik durumda ise tespit edilebilir.
• Boş disk alanı düşük durumda ise tespit edilebilir.
• Fan kritik durumda ise tespit edilebilir.
• SNMP verisi alınamıyorsa tespit edilebilir.

  
  C) Yapılandırma Değişiklikleri

• Yeni cihaz eklendi veya kaldırıldı ise tespit edilebilir.
• Ağ modülü eklendi, kaldırıldı veya değiştirildi ise tespit edilebilir.
• Cihaz seri numarası değişti ise tespit edilebilir.

  
  2. Sunucu İzleme

  A) Sunucu Performansı

• Yüksek CPU veya bellek kullanımı izlenebilir.
• Ağ bant genişliği kullanımı izlenebilir.
• Paket kaybı oranı izlenebilir.
• Arayüz hata oranı izlenebilir.
• TCP bağlantı sayısı anomalileri tespit edilebilir.

  B) Sunucu Kullanılabilirliği

• Boş disk alanı azaldığında tespit edilebilir.
• Sistem durumu (uyarı/kritik durumda) olduğunda tespit edilebilir.
• Cihaz sıcaklığı çok yüksek / çok düşük olduğu durumda tespit edilebilir.
• Güç kaynağı kritik durumda olduğunda tespit edilebilir.
• Fan kritik durumda olduğunda tespit edilebilir.
• SNMP veri toplama problemi olduğunda tespit edilebilir.
• Ağ bağlantısı kapalı olduğu durumda tespit edilebilir.

  
  C) Yapılandırma Değişiklikleri

• Yeni bileşenler eklendiği veya kaldırıldığı durumda tespit edilebilir.
• Ağ modülü eklendi, kaldırıldı veya değiştirildi gibi durumlar tespit edilebilir.

  
  3. Cloud Monitoring

  Zabbix uygulaması farklı üreticilerin cloud platformlarında bulunan sunucuların bileşenlerini izleme desteği sunar. Amazon, Google, Microsoft, Nextcloud gibi cloud altyapı hizmetleri ve uygulamaları sunan üreticilerden sağlanan ürünlere ait sağlık durumu, performans göstergeleri ve diğer değerlerin şablonlarda bulunan parametreler aracılığı ile izlenmesi mümkündür. Desteklenen diğer üreticiler tabloda yer almaktadır.

         4.Virtual Machine Monitoring

Zabbix uygulaması farklı üreticilerin sanallaştırma platformlarında bulunan sunucuların bileşenlerini izleme desteği sunar. Örneğin, Vmware, Hyper-V, Citrix gibi platformlar üzerinde çalışan sanal sunucularınıza ait sistem ve network bileşenlerinin sağlık durumu ve performans göstergelerinin şablonlarda bulunan parametreler aracılığı ile izlenmesi mümkündür. Desteklenen diğer üreticiler tabloda yer almaktadır.

        5. Application Monitoring

Zabbix farklı üreticilerin uygulamalarına ait alt bileşenleri izleme desteği sunar. Örneğin, Apache by Zabbix agent template  altındaki item’lar ile Apache uygulamasına ait parametrelerin izlenmesi mümkündür. Desteklenen diğer üreticiler tabloda yer almaktadır.

         6. Service Monitoring

Zabbix farklı üreticilerin sistem, network altyapı servislerini izleme desteği sunar. Microsoft Active Directory, DNS, FTP, HTTP, IMAP, LDAP gibi servislerin izlenmesini mümkün kılar. Desteklenen diğer üreticiler tabloda yer almaktadır.

         7. Database Monitoring

Zabbix uygulaması farklı veritabanı sunucularının bileşenlerini izleme olanağı sunar. Örneğin, Template MySQL by Zabbix agent altında bulunan Zabbix uygulamasına ait item’lar ile MySQL sunucusu verileri monitör edilebilmektedir. Desteknelen diğer veritabanı örnekleri tabloda yer almaktadır.

Grafana Nedir ?

Grafana, çok platformlu açık kaynaklı bir analitik ve etkileşimli görselleştirme web uygulamasıdır. Desteklenen veri kaynaklarına bağlandığında web için çizelgeler, grafikler ve uyarılar sağlar.

Grafana Üzerinde Zabbix Plugin Kullanımı

Grafana-Zabbix, Zabbix’ten gelen izleme verilerini görselleştirmeye ve ölçümleri analiz etmek ve gerçek zamanlı izleme için gösterge tabloları oluşturmaya izin veren bir Grafana eklentisidir.

Bu projenin ana hedefleri, veri görselleştirmeyi izlemek için Zabbix yeteneklerini genişletmek ve gösterge tabloları oluşturmak için hızlı ve güçlü bir yol sağlamaktır. Hem Grafana hem de Grafana-Zabbix eklenti özellikleri nedeniyle mümkündür.

Özellikleri

• Regex (Düzenli ifade – Regular expression) kullanarak birden çok metrik seçin.
• Şablon değişkenleriyle etkileşimli ve yeniden kullanılabilir panolar oluşturun.
• Olayları Ek Açıklamalarla grafiklerde gösterin.
• Tetikleyiciler paneliyle etkin sorunları görüntüleyin.
• Metrik işleme işlevleriyle (Ortalama, Medyan, Min, Maks, Çarpma, Özetleme, Zaman kaydırma, Takma ad) verilerinizi dönüştürün ve şekillendirin.
• Uyarı özelliği ile sorunları daha hızlı bulun.
• Aynı gösterge tablosunda veya grafikte birden çok veri kaynağından alınan metrikleri karşılaştırın.
• Resmi kitaplıkta panoları keşfedin ve paylaşın.